Lịch sử của Đảng bộ Quân sự tỉnh Quảng Ngãi gắn liền với lịch sử phong trào đấu tranh cách mạng của nhân dân các dân tộc trong tỉnh. Tháng 3 năm 1945, Tinh ủy Quảng Ngãi đã lãnh đạo nhân dân tiến hành thắng lợi cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Ba Tơ, thành lập Đội du kích Ba Tơ – lực lượng vũ trang cách mạng đầu tiên ở vùng Nam Trung Bộ, tiền thân của lực lượng vũ trang Liên khu 5.
Bước vào cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945 – 1954). Đảng bộ Quân sự tỉnh đã thực hiện tốt đường lối kháng chiến, kiến quốc, xây dựng căn cứ địa vững chắc, bẻ gãy các cuộc tấn công của thực dân Pháp, bảo vệ an toàn vùng tự do, đồng thời chi viện sức người, sức của cho chiến trường Liên khu 5, Tây Nguyên, Nam Bộ, làm tròn nghĩa vụ quốc tế với Lào và Campuchia, góp phần cùng cả nước đưa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đi đến thắng lợi.
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1954 – 1975), vượt qua muôn vàn gian khổ, hy sinh, các đơn vị vũ trang của tỉnh đã cùng nhân dân tiến hành thắng lợi cuộc khởi nghĩa Trà Bồng và miền Tây Quảng Ngãi (8.1959), lật đổ bộ máy ngụy quyền ở thôn, xã, thành lập chính quyền cách mạng. Tỉnh đội và Ban Cán sự Đảng bộ Quân sự tỉnh được tái thành lập; xây dựng các đơn vị vũ trang từ cấp đại đội đến tiểu đoàn tập trung, thực hiện linh hoạt phương châm “hai chân, ba mũi giáp công” đánh địch trên ba vùng chiến lược, phối hợp với các đơn vị chủ lực giành được những chiến thắng vang dội như: Ba Gia, Vạn Tường, Quang Thạnh, Giá Vực – Ba Tơ, Đình Cương… góp phần quan trọng cùng quân, dân miền Nam đánh bại các chiến lược chiến tranh của đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai, tiến lên Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Lịch sử Đảng bộ Quân sự tỉnh Quảng Ngãi (1945-2023) của Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Quảng Ngãi, do Nhà xuất bản Quân đội nhân dân ấn hành năm 2024, với 400 trang, gồm 7 chương là công trình lịch sử Đảng, chuyên ngành quân sự địa phương, thể hiện đường lối chiến tranh nhân dân và công tác quốc phòng của Đảng, tư tưởng quân sự của Chủ tịch Hồ Chí Minh, sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng trong quá trình xây dựng, chiến đấu, trưởng thành của lực lượng vũ trang tỉnh Quảng Ngãi từ năm 1945 cho đến nay. Sách tập trung làm rõ những nội dung nguyên tắc tổ chức xây dựng Đảng bộ Quân sự trong vai trò tham mưu và lãnh đạo, chỉ đạo lực lượng vũ trang tỉnh thực hiện mọi nhiệm vụ do cấp trên giao, đồng thời rút ra những bài học kinh nghiệm thực tiễn nhằm góp phần giáo dục truyền thống cho các thế hệ trẻ.
Vân Trà
