Ngày 7 tháng 5 năm 1954, cả nước Pháp bàng hoàng, sửng sốt. Im lặng trên chiến trường và im lặng trên chính trường. “Chiến thắng Điện Biên Phủ chấm dứt huyền thoại bất khả chiến bại của phương Tây…” (Theo lời Đại tướng Võ Nguyên Giáp).
Điện Biên Phủ là chiến thắng của tinh thần đoàn kết, lòng yêu nước sâu sắc. Một đất nước nhỏ bé với những phương tiện rất giới hạn đã đánh bại một cường quốc lớn. Sai lầm lớn nhất của người Pháp đã đánh giá quá thấp lực lượng của Việt Nam trong chiến dịch này.
Với những người lính Pháp trực tiếp tham chiến tại Điện Biên Phủ, từ tướng lĩnh đến những người lính bình thường đều khâm phục ý chí Việt Nam. Họ đã thừa nhận thất bại của Pháp như một tất yếu trước một dân tộc Việt Nam quả cảm. Tướng Đờ Cát-xtơ-ri, sau khi thất bại trở về Pháp, đã trả lời trước Ủy ban Điều tra của Bộ Quốc phòng Pháp rằng: “Người ta có thể đánh bại một quân đội chứ không thể đánh bại được một dân tộc”. Nhà báo Pháp Giuyn Roa khẳng định: “Không phải viện trợ của nước ngoài đã đánh bại tướng Na-va mà chính là những chiếc xe đạp Peugeot thồ 200, 300kg hàng và đẩy bằng sức người, những con người ăn chưa đủ no và ngủ thì nằm ngay dưới đất trải tấm nilông. Cái đã đánh bại tướng Na-va không phải bởi các phương tiện mà là sự thông minh và ý chí của đối phương…”. Chiến thắng Điện Biên Phủ đã gây tiếng vang lớn, không chỉ đối với nước Pháp mà đối với toàn thế giới.
Cuốn sách “Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 dưới góc nhìn của người nước ngoài” do Nhà xuất bản Quân đội Nhân dân ấn hành năm 2014, sách dày 238 trang giới thiệu tới bạn đọc những ý kiến, đánh giá, nhận xét của chính những người Pháp trực tiếp tham chiến tại Điện Biên Phủ.
Vân Trà
